12 con giáp trong tiếng Trung Quốc gọi là 十二生肖 bao gồm có 12 con vật được xếp theo một thứ tự nhất định. Nó có mục đích nhằm để xác định được chu kỳ cũng như là cách gọi tên của thời gian. Trong Âm lịch thì đơn vị giờ, ngày, tháng, năm sẽ được chia tính bằng Thập Nhị Chi trong Can Chi hoặc là Thiên Can Địa Chi. Với mỗi địa chi sẽ tương ứng với 12 con vật quen thuộc: Chuột, Trâu, Hổ, Thỏ, Rồng, Rắn, Ngựa, Dê, Khỉ, Gà, Chó, Lợn.
Một số nước Á Đông như là Hàn, Nhật, Việt Nam, Trung Quốc,… đều sẽ dùng con vật để tượng trưng cho các năm sinh. Dựa vào đó để biết được là mình cầm tinh con gì. Như vậy có thể tính được năm tuổi và phỏng đoán được số mệnh hoặc là tử vi của mỗi người.
Điểm khác biệt với Việt Nam
12 con giáp sẽ có tên gọi lần lượt là: Tý/Tử, Sửu, Dần, Mão/Mẹo, Thìn/Thần, Tỵ, Ngọ, Mùi/Vị, Thân/Khôi, Dậu, Tuất, Hợi. Bởi vì thỏ là một con vật khá quan trọng trong văn hóa của Trung Quốc nên được sử dụng là biểu tượng của Mão/ Mẹo. Nhưng mà khi Âm lịch du nhập vào Việt Nam thì Mão/ Mẹo được thay thế thành con mèo.
Cũng bởi vì so với con thỏ thì con mèo có hình ảnh thân thiết với người Việt hơn. Và bên cạnh đó chữ Mão cũng có gần âm với Mèo nên đã lấy con Mèo làm con giáp đại diện. Đó chính là sự khác nhau rõ nhất của 12 con giáp Việt Nam và Trung Quốc. Còn những con giáp khác đều giống nhau.
Thứ tự của 12 con giáp
Khi sắp xếp thứ tự của 12 con giáp người ta dựa vào cách viết và đặc tính hoạt động của từng con vật. Vì thế nó có thứ tự như sau:
- Tý (子) là con chuột (老 鼠). Từ 23 giờ đêm cho đến 1 giờ sáng hôm sau chính là thời gian chuột hoạt động mạnh nhất.
- Sửu (丑) là con trâu (牛). Từ rạng sáng 1 giờ cho đến 3 giờ là giờ Trâu thường ăn cỏ đêm. Và cũng là lúc nông dân dậy treo đèn cho trâu ăn và chuẩn bị đi cày.
- Dần (寅) là con hổ (老 虎). Khi bình minh từ 3 giờ cho đến 5 giờ sáng chính là lúc hổ đi kiếm mồi và hung hãn, nguy hiểm nhất.
- Mão (卯) là con thỏ (兔子). Lúc mặt trời mọc từ 5 giờ cho đến 7 giờ là lúc thỏ ra khỏi hang để ăn cỏ còn đọng lại hơi sương.
- Thìn (辰) là con rồng (龍 \ 龙). Lúc 7 giờ sáng đến 9 giờ sáng là thời gian ăn điểm tâm. Khi đó thường hay có sương mù và mặt trời mọc lên dần. Chính là lúc rồng cưỡi mây đạp gió.
- Tỵ (巳) là con rắn (蛇). Sương mù tản mất từ 9 giờ đến 11 giờ. Mặt trời chiếu chói chang và là thời điểm rắn không hại người.
- Ngọ (午) là con ngựa (馬). Thời cổ ngựa hoang không bị thuần phục chạy khắp nơi vào buổi trưa từ 11 giờ đến 13 giờ chiều. Bờm ngựa tung bay được ví như là mặt trời cháy rực lúc ban trưa.
- Mùi (未) là con dê (羊). Khoảng thời gian thích hợp đi chăn dê là lúc 13 giờ cho đến 15 giờ. Còn có nơi gọi là “Dê ra sườn núi”
- Thân (申) là con khỉ (猴子). Từ 15 giờ đến 17 giờ là lúc mặt trời trải rộng và dần ngả về phía Tây. Nên lúc này khỉ vui mừng hú hót theo đàn.
- Dậu (酉) là con gà (雞 \ 鸡). Là lúc gà lên chuồng đi ngủ từ 17 giờ đến 19 giờ.
- Tuất (戌) là con chó (狗). Chính là lúc 19 giờ đến 21 giờ, thời gian con người nghỉ ngơi sau một ngày. Chó ngồi trước cửa giữ nhà và cùng con người đi tuần tra trước khi đi ngủ.
- Hợi (亥) là con lợn (猪). Lúc 21 giờ đến 23 giờ là lúc mọi người dừng hoạt động đi ngủ. Và là lúc nghe được tiếng lợn ủn máng. Cũng có nơi nói rằng đây là thời điểm lợn ngủ say nhất.
Nguồn gốc ra đời của 12 con giáp
Có khá là nhiều dị bản được lưu truyền nhưng đa số chúng đều giống nhau. Rằng ngày xưa con người không biết cách tính toán thời gian và phân biệt ngày tháng. Vậy nên Ngọc Hoàng đã nghĩ ra cách chọn 12 con vật để đặt tên cho từng năm. Nhưng vì con vật nào cũng muốn được xếp đầu tiên nên Ngọc Hoàng đã nghĩ ra một cuộc thi. Cuộc thi yêu cầu các con vật băng qua các chướng ngại vật. Gồm núi cao, rừng sâu, sông rộng xem ai đến đích trước.
Khi đó chuột và mèo lừa trâu cho đi nhờ và hứa để trâu thắng. Nhưng khi gần tới đích thì chuột đẩy mèo xuống nước và nhảy về đích trước trâu. Vì thế trâu chỉ xếp thứ 2 còn chuột xếp đầu trong 12 con giáp. Hổ về đích thứ 3 dù là chúa tể muôn loài mạnh mẽ. Còn thỏ nhờ sự giúp đỡ của con vật khác cũng giành được vị trí số 4.
Rồng dù biết bay nhưng phải thực hiện nhiệm vụ khác nên xếp 5. Tiếp theo đó là rắn, ngựa, dê, khỉ, gà, chó. Còn lại lợn ham ăn ham ngủ nên đành ở vị trí cuối cùng. Riêng mèo thì vì sợ nước nên sau khi bị chuột đẩy xuống đã suýt chết đuối. Lúc được đưa lên bờ thì tất cả đang ăn mừng rồi nên không có tên. Do đó sau này mèo rất thù chuột, hễ gặp là đuổi bắt cho tới chết.
Trên đây là một số thông tin về 12 con giáp của Trung Quốc và nguồn gốc ra đời. Mong rằng những thông tin này sẽ giúp ích cho bạn.
Nguồn:chineserd
