Thủ tướng Liz Truss khởi đầu ngày 19/10 đầy khó khăn khi thống kê mới cho thấy lạm phát của Vương quốc Anh chạm ngưỡng 10,1%, mức cao nhất trong 40 năm.
Các cuộc trao đổi của bà với lãnh đạo Công đảng Keir Starmer trước quốc hội sau đó diễn ra đầy căng thẳng. Bà Liz Truss bị Starmer chỉ trích là người không giữ nổi lời hứa trong chưa đầy một tuần và gạt bỏ các chính sách đã hứa hẹn. “Sao bà ấy vẫn còn ở đây?”, ông đặt câu hỏi.
Điều này không có gì đáng ngạc nhiên khi chính phủ của bà Truss đã trải qua những ngày sóng gió, gói kích thích kinh tế gây ra khủng hoảng tài chính và dẫn tới sa thải bộ trưởng tài chính Kwasi Kwarteng.
Mọi chuyện không dừng lại, những đòn giáng liên tiếp đến với bà Truss trong ngày hôm đó.
Jason Stein, một trong những trợ lý lâu năm nhất của bà, bị đình chỉ công việc ở Phố Downing. Không có lý do nào được đưa ra, nhưng sự việc xảy ra sau khi các nghị sĩ đảng Bảo thủ phẫn nộ về các cuộc trao đổi ẩn danh với báo chí từ một trong những đồng minh của Thủ tướng. Stein hiện bị điều tra.
Vài giờ sau, chính phủ của bà Truss rơi vào khủng hoảng toàn diện khi Bộ trưởng Nội vụ Anh Suella Braverman, một trong ba bộ trưởng chủ chốt của nội các, thông báo từ chức.
Braverman, người được xem là con cưng của phe cánh hữu đảng Bảo thủ, thừa nhận “sai lầm” trong xử lý các tài liệu chính phủ. Bà được cho đã gửi số liệu thống kê nhập cư của chính phủ cho một nghị sĩ bằng email cá nhân.
Những đồng minh của Braverman nhanh chóng chỉ trích Văn phòng Thủ tướng đã quá khắt khe và nhấn mạnh bà đã bị ép từ chức sau cuộc tranh cãi gay gắt với Thủ tướng Truss về tự do hóa các quy tắc nhập cư.
Trong một lá thư chứa đầy những lời ngầm chỉ trích chính phủ, Braverman ám chỉ việc bà Truss từ chối từ chức dù có khởi đầu thảm họa trên cương vị thủ tướng.
“Công việc của chính phủ phụ thuộc vào việc mọi người chấp nhận chịu trách nhiệm về những sai lầm của họ. Giả vờ rằng chúng ta không mắc lỗi, tiếp tục công việc như thể mọi người không biết về điều đó và hy vọng rằng mọi thứ sẽ trở lại quỹ đạo một cách kỳ diệu không phải là chính trị nghiêm túc. Tôi đã phạm sai lầm, tôi nhận trách nhiệm và tôi từ chức”, bà viết.
Braverman ám chỉ rằng bà “lo ngại về khả năng lãnh đạo của chính phủ” và lưu ý rằng bà Truss đã “phá vỡ những cam kết quan trọng từng hứa hẹn với cử tri”.
Trong một nỗ lực tuyệt vọng, Thủ tướng Truss đã thay thế Braverman bằng Grant Shapps, cựu bộ trưởng giao thông và là đồng minh thân cận của đối thủ từng tranh cử chức thủ tướng với bà, Rishi Sunak.
Sự ra đi của Braverman diễn ra sau khi bà Truss bổ nhiệm Jeremy Hunt, người theo chủ nghĩa trung lập trong đảng Bảo thủ và ủng hộ Sunak, làm bộ trưởng tài chính. Ông đã loại bỏ kế hoạch kinh tế từng giúp bà giành được quyền lãnh đạo đảng nhưng khiến thị trường hỗn loạn.
Các nghị sĩ Công đảng hiện kêu gọi điều tra sau khi cáo buộc một nhóm quan chức cấp cao của bà Truss đã ép buộc các nghị sĩ Bảo thủ ủng hộ quan điểm của chính phủ. Bộ trưởng Kinh doanh Jacob Rees-Mogg phủ nhận bất kỳ hành vi “bắt nạt” nào, khẳng định các cuộc thảo luận với các nghị sĩ là “hoàn toàn bình thường”.
Charles Walker, nghị sĩ Bảo thủ, nói rằng “không thể dung thứ” cho toàn bộ việc này. “Là một nghị sĩ Bảo thủ trong 17 năm và trung thành với đảng, tôi xem những gì đã xảy ra là hỗn loạn và ô nhục”, ông nói.
Nói về những người ủng hộ bà Truss, ông Walker chia sẻ “tôi hy vọng các bạn xứng đáng với vị trí ở nội các, bởi những thiệt hại mà họ gây ra cho đảng của chúng tôi là quá lớn”.
Công đảng khẳng định những biến động nhân sự là dấu hiệu cho thấy chính quyền của bà Truss “sụp đổ”, dù chỉ mới thành lập được 6 tuần. Hầu hết nghị sĩ Bảo thủ tin rằng bà không còn lựa chọn nào ngoài từ chức.
Khi đấu khẩu với ông Starmer tại quốc hội hôm 19/10, giữa những tiếng la ó của các nghị sĩ, bà Truss khẳng định “tôi là chiến binh, không phải người bỏ cuộc”.
Nhưng sang ngày 20/10, phát ngôn viên của bà thừa nhận 19/10 là một ngày “rất khó khăn”. Vài giờ sau, bà Truss tuyên bố từ chức, cho biết lãnh đạo mới sẽ được bầu vào tuần sau. Bà thừa nhận không thể thực hiện những lời hứa khi tranh cử lãnh đạo đảng Bảo thủ và đã đánh mất sự tín nhiệm của đảng dành cho bà.
“Tôi không thể hoàn thành nhiệm vụ mà đảng Bảo thủ đã giao phó”, bà nói.
