Thủ tướng Truss ca ngợi Nữ hoàng Elizabeth II là “hòn đá tảng” để xây dựng nước Anh hiện đại, gọi việc bà qua đời là “cú sốc” với quốc gia.
Đứng trên bậc thềm số 10 phố Downing, Thủ tướng Liz Truss tối 8/9 lần thứ hai trong hai ngày phát biểu trước toàn quốc, ca ngợi di sản của Nữ hoàng Elizabeth II, người vừa qua đời chiều qua. 48 tiếng trước đó, Nữ hoàng đã bổ nhiệm bà Truss làm thủ tướng thứ 15 của nước Anh.
“Nữ hoàng Elizabeth II là hòn đá tảng đặt nền móng xây dựng nước Anh hiện đại”, tân Thủ tướng Anh nói. “Đất nước chúng ta phát triển và hưng thịnh dưới triều đại của bà. Nước Anh trở nên vĩ đại như ngày nay là nhờ công bà”.
Thủ tướng Truss cho rằng vì điều này, Nữ hoàng Elizabeth II “được người dân khắp Vương quốc Anh và toàn thế giới yêu quý, ngưỡng mộ”, khiến việc bà qua đời là “cú sốc lớn với quốc gia và thế giới”.
Tân Thủ tướng cho hay Nữ hoàng “để lại một di sản lớn” và chế độ quân chủ sẽ tiếp tục ở nước Anh, kêu gọi quốc gia đoàn kết xung quanh Quốc vương Charles III.
“Chúng ta chia sẻ với nỗi đau mất mẹ với gia đình Quốc vương, đồng thời đoàn kết ủng hộ ông, giúp ông gánh vác trách nhiệm lớn lao mà ông đang thực hiện vì tất cả chúng ta”, bà Truss nói.
“Chúng ta nguyện trung thành và tận tâm với Quốc vương giống như mẹ ông, người đã cống hiến quá nhiều trong suốt thời gian dài. Khi triều đại Elizabeth II qua đi, chúng ta mở ra một kỷ nguyên mới trong lịch sử hào hùng của đất nước vĩ đại, như những gì Nữ hoàng từng mong muốn, bằng lời cầu nguyện: Chúa phù hộ Quốc vương”.
Ngày 8/9 là một ngày lịch sử ở tòa nhà quốc hội Anh, bắt đầu bằng việc bà Truss thông báo kế hoạch giải quyết cuộc khủng hoảng năng lượng đang diễn ra ở nước Anh. Nhưng cũng đúng lúc đó, Hoàng gia Anh thông báo cho Phố Downing biết tin Nữ hoàng ốm nặng ở lâu đài Balmoral, Scotland.
Trưa hôm đó, cả nước Anh tập trung vào chính sách năng lượng của bà Truss, nhưng tới đầu giờ chiều, sự chú ý đổ dồn sang lâu đài Balmoral. Khi Keir Starmer, lãnh đạo Công đảng, kêu gọi thay đổi cách đánh thuế với các tập đoàn dầu khí lớn thì Nadhim Zahawi, chủ nhiệm Văn phòng Nội các, mang theo tin xấu bước vào.
Zahawi ngồi vào ghế cạnh bà Truss, thì thầm điều gì đó vào tai nữ Thủ tướng, đưa cho bà một mảnh giấy. Bà Truss đọc nội dung mảnh giấy rồi cất vào một tập hồ sơ màu đỏ. Nội dung mẩu giấy báo tin Nữ hoàng 96 tuổi đang ốm nặng.
Cuộc tranh luận tại quốc hội bị gián đoạn báo hiệu cho các nghị sĩ về một điều bất ổn lớn. Trong vòng 5 phút, Jacob Rees-Mogg, Bộ trưởng Kinh doanh và phụ trách các vấn đề năng lượng, bất ngờ lao ra khỏi phòng. Trong lúc ông Starmer phát biểu, truyền hình quốc hội chiếu cảnh Angela Rayner, phó lãnh đạo Công đảng, cũng nhận được một tờ ghi chú.
Tới 12h30, Điện Buckingham ra thông báo về tình hình sức khỏe đáng lo ngại của Nữ hoàng. Phát ngôn viên Thủ tướng Anh cho hay bà Truss được thông báo Nữ hoàng qua đời lúc 16h30. Tin tức được đưa ra sau hơn 4 tiếng khi bà Truss nhận được mảnh giấy ban đầu.
Quốc hội Anh sẽ tiếp tục họp hôm nay để các nghị sĩ tưởng nhớ Nữ hoàng. Họ cũng tổ chức phiên họp bất thường vào ngày mai, trong đó các nghị sĩ tuyên thệ trung thành với tân vương Charles III.
