Thủ tướng Anh Boris Johnson nhấn mạnh London sẽ làm mọi cách để buộc Trung Quốc tôn trọng các cam kết khi tiếp nhận Hong Kong 25 năm trước.
“Trong dịp kỷ niệm 25 năm trao trả, chúng ta không thể ngó lơ thực tế trong một thời gian dài, Bắc Kinh đã không tuân thủ những ràng buộc dành cho họ”, Thủ tướng Anh Boris Johnson ngày 30/6 chia sẻ, nhân kỷ niệm 25 năm Anh trao trả Hong Kong cho Trung Quốc.
Thủ tướng Anh chỉ trích những quyết sách thời gian qua của Trung Quốc đi ngược thỏa thuận “Một quốc gia, hai chế độ” mà các bên đã thống nhất khi Anh chấm dứt quản lý Hong Kong năm 1997.
Ông cũng bày tỏ lo ngại những thay đổi chính sách thời gian qua ở Trung Quốc “đe dọa các quyền và sự tự do của người Hong Kong, lẫn sự tiến bộ và thịnh vượng của thành phố”.
“Chúng tôi sẽ không bỏ cuộc trong vấn đề Hong Kong. 25 năm trước, chúng tôi đã hứa với vùng đất này và con người ở đây. Chúng tôi muốn giữ lời hứa”, Thủ tướng Johnson nói.
Quan hệ Anh – Trung Quốc những năm qua gia tăng căng thẳng vì vấn đề Hong Kong. Phương Tây chỉ trích luật an ninh quốc gia của Trung Quốc đối với Hong Kong, ban hành vào năm 2020, đã hạn chế các quyền tự do của người dân trong đặc khu và những cam kết ban đầu.
Anh từ năm 2021 mở lộ trình nhập cư mới cho người giữ hộ chiếu Hải ngoại Anh (BNO), trong đó có cư dân tại Hong Kong. Thủ tướng Johnson cho biết chương trình đã nhận khoảng 120.000 hồ sơ xin nhập cư từ đặc khu của Trung Quốc.
Johnson khẳng định nước Anh “sẽ làm mọi cách để buộc Trung Quốc tôn trọng cam kết”, qua đó khôi phục lại những kỳ vọng ban đầu về môi trường chính trị đặc biệt của Hong Kong.
Trong khi đó, Bắc Kinh nhấn mạnh Hong Kong là vấn đề chính trị nội bộ Trung Quốc và yêu cầu các chính phủ khác không can dự. Quan chức Trung Quốc phản pháo những chỉ trích từ chính phủ Anh là duy trì tư duy thuộc địa dù đã trao trả Hong Kong.
Trong dịp kỷ niệm 25 năm trao trả, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đi tàu đến thăm đặc khu. Đây là lần đầu tiên ông Tập rời Trung Quốc đại lục kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát.
“Trong giai đoạn vừa qua, Hong Kong trải qua nhiều thử thách nghiêm trọng và đã vượt qua rủi ro, thách thức. Sau bão tố, Hong Kong đã tái sinh từ trong lửa và trỗi dậy mạnh mẽ”, Chủ tịch Trung Quốc phát biểu sau khi tới đặc khu. “Thực tế đã chứng minh mô hình Một quốc gia, Hai chế độ có sức sống mãnh liệt, có thể đảm bảo sự ổn định, thịnh vượng lâu dài ở Hong Kong và cuộc sống tốt đẹp cho người dân thành phố”.
Chuyến thăm gần nhất của ông Tập đến Hong Kong diễn ra năm 2017, khi ông dự lễ kỷ niệm 20 năm Hong Kong được Anh trao trả và tham dự lễ tuyên thệ nhậm chức của bà Carrie Lam.
